47 ΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΑΣΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΛΑΜΠΡΑΚΗ

      Ο Γρηγόρης Λαμπράκης, πολιτικός και υφηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, γεννήθηκε τo 1912 στην Κερασίτσα της Τεγέας όπου έβγαλε το Γυμνάσιο. Στη συνέχεια σπούδασε στην Ιατρική του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από τα νεανικά του χρόνια είχε ιδιαίτερη κλίση στον κλασικό αθλητισμό και ανακηρύχτηκε πολλές φορές βαλκανιονίκης στο άλμα εις μήκος. Μάλιστα κατείχε το πανελλήνιο ρεκόρ του αθλήματος αυτού για είκοσι τρία χρόνια (1936-1959).

      Ο Γρηγόρης Λαμπράκης, βουλευτής της ΕΔΑ, κορυφαίος στην εποχή του Έλληνας ειρηνιστής (αντιπρόεδρος της ΕΕΔΥΕ και ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Επιτροπής για τη Βαλκανική Συνεννόηση), είχε μπει στο στόχαστρο του ιμπεριαλισμού και των μηχανισμών του, ιδιαίτερα μετά την πλούσια, παγκόσμια δράση του στο φιλειρηνικό κίνημα, που αναπτυσσόταν διαρκώς σε ολόκληρο τον κόσμο.

     Οι Αμερικανοί εκείνη την εποχή υπονομεύουν την παγκόσμια ειρήνη. Η ευρύτερη περιοχή γύρω από την Ελλάδα έχει γεωστρατηγική γι' αυτούς σημασία, αφού είναι δίπλα στη Μέση Ανατολή, τα πετρέλαια της οποίας ήταν πάντα στο στόχαστρό τους. Η ίδια η Ελλάδα έχει ιδιαίτερη σημασία. Ακριβώς γιατί, εκτός από τα πετρέλαια, υπάρχει η ΕΣΣΔ και το σοσιαλιστικό στρατόπεδο, που εμποδίζουν τα ιμπεριαλιστικά σχέδια. Η Ελλάδα είναι προγεφύρωμα του ιμπεριαλισμού στην πάλη του κατά του σοσιαλισμού, αφού τα βόρεια σύνορά μας ήταν σύνορα ιμπεριαλισμού – σοσιαλισμού

     Τη συγκεκριμένη δε χρονική περίοδο, οι Αμερικανοί στη Μεσόγειο προσπαθούν να εγκαταστήσουν πυρηνικά πυραυλικά συστήματα τύπου «Polaris». Παράλληλα, το ΝΑΤΟ προσπαθεί να στεριώσει και να επεκτείνει σε διάφορα σημεία της χώρας μας τις βάσεις του. Στη χώρα, η κυβέρνηση Καραμανλή που έχει προκύψει με τις εκλογές της βίας και της νοθείας το 1961, πραγματικός μοχλός εξυπηρέτησης και των αμερικανικών συμφερόντων όπως και της άρχουσας τάξης της Ελλάδας, προσπαθεί να συμβάλει αποφασιστικά στην προώθηση των αμερικάνικων σχεδίων.

      Το πολιτικό σύστημα βρίσκεται σε κρίση και υπάρχει μεγάλη κοινωνική αναταραχή, αφού συνεχίζει να λειτουργεί και να δρα με όρους μετεμφυλιοπολεμικούς. Κάθε φιλειρηνική κίνηση είναι απαγορευμένη. Η Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και την Ειρήνη, σχεδόν παράνομη και το κλίμα ψυχροπολεμικό.

Ας δούμε, όμως, το χρονικό της δολοφονικής επίθεσης, όπως εκτυλίχθηκε εκείνη την ημέρα στη Θεσσαλονίκη.

     Ήταν Τετάρτη 22 Μάη 1963 και ώρα 10.15 μ.μ., όταν κοντά στη διασταύρωση των οδών Βενιζέλου και Ερμού στη Θεσσαλονίκη, ο Γρηγόρης Λαμπράκης δέχτηκε δολοφονική επίθεση και τραυματίστηκε θανάσιμα.

Εκατό ώρες παλεύει με το χάρο

       Μεταφέρεται βαριά τραυματισμένος στο σταθμό Πρώτων Βοηθειών και από κει στο νοσοκομείο «ΑΧΕΠΑΝΣ». Ο καθηγητής και προϊστάμενος της Β` Χειρουργικής Κλινικής του νοσοκομείου κ. Καβαζαράκης δεν αφήνει ιδιαίτερα περιθώρια: «Είναι τραγικό, αλλά, από επιστημονικής πλευράς, ο θάνατος θα πρέπει να είναι ζήτημα ωρών». Ο Δ. Οικονόμος, ειδικός νευροχειρουργός από την Αθήνα, αφού εξετάζει τον Γρ. Λαμπράκη, συσκέπτεται με τους καθηγητές της Θεσσαλονίκης κ.κ. Καβαζαράκη και Αναστασόπουλο. Στις 7 το πρωί, η διάγνωση είναι καταδικαστική.

     Έξω από το νοσοκομείο, νύχτα και μέρα, ο λαός της Θεσσαλονίκης και όχι μόνο βρίσκεται στο προσκέφαλο του ήρωα, παρά την κτηνώδη συμπεριφορά της Αστυνομίας, που επιτίθεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα για να διαλύσει το πλήθος που συρρέει στο προαύλιο του νοσοκομείου, για να παρακολουθήσει την πορεία της υγείας του. Η κατάσταση, όμως, είναι μη αναστρέψιμη. Αυτό επιβεβαιώνουν, το Σάββατο 26 Μάη, τέσσερις κορυφαίοι ξένοι επιστήμονες που ήρθαν από τις χώρες τους και τον εξέτασαν.

    Ήταν ο Ούγγρος καθηγητής Ζόλνταν Λάσλο, ο Βρετανός καθηγητής του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου Νόρμαν Ντοτ, ο Σοβιετικός καθηγητής του Πανεπιστημίου της Μόσχας Αλεξέι Σλίκοφ και ο Τσεχοσλοβάκος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Πράγας Καρλ Πετρόφσκι. Έτσι, μετά από εκατό ώρες πάλεμα με το χάρο, τη Δευτέρα 27 Μάη στις 1.22 μετά τα μεσάνυχτα, η καρδιά του έπαψε να χτυπάει...

    Η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, λοιπόν, προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Η κυβέρνηση κλονίστηκε και κάτω και από τη διογκούμενη λαϊκή πίεση, σε είκοσι μέρες ο Καραμανλής υποβάλλει την παραίτησή του (η δολοφονία Λαμπράκη αποτέλεσε τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι), αφού προηγουμένως εκστόμισε την περίφημη πρόταση: «Επιτέλους, ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο;».

     Στη δίκη των φυσικών αυτουργών της δολοφονίας του Λαμπράκη, έγιναν σημεία και τέρατα, καθώς πολλοί μάρτυρες δολοφονήθηκαν, ενώ δεν έλειψαν και οι απειλές κατά των δικαστών και των οικείων τους από τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Κωνσταντίνο Κόλλια. Ηταν αυτός, που το 1967 έγινε ο πρώτος πρωθυπουργός της δικτατορίας. Η δίκη έγινε στο διάστημα Οκτώβρη - Δεκέμβρη το 1966 και κατέληξε στο ...συμπέρασμα ότι, ουσιαστικά, δεν υπήρξε δολοφονία!!! Ολοι οι κατηγορούμενοι αξιωματικοί αθωωθέντες απεδόθησαν «λευκοί εις την κοινωνίαν». Ο Γκοτζαμάνης και ο Εμμανουηλίδης, που καταδικάστηκαν σε 11 και 8,5 χρόνια, αντίστοιχα, για πρόκληση «βαριών σωματικών κακώσεων» (Γκοτζαμάνης) και για «συνέργεια» (Εμμανουηλίδης) αποφυλακίστηκαν επί χούντας με τιμές και δόξα.

     Δε θα γράψω τίποτα άλλο απλά θα τελειώσω με ένα στίχο από το Ρίτσο που αφιέρωσε σε κείνον:

«Έπεσε ο μέγας δρυς στη γης, σε μέγα αγώνα -

πουλιά και φύλλα στάθηκαν στον ουρανό

η Ελλάδα τον εκράτησε στα δυο της γόνα,

στο βαθυπόρφυρο του Μάη εσπερινό

κι ενώ από τους πόρους της η οργή της αίμα ιδρώνει,

τινάζεται όλη ανάμεσα στον άγιο λαό,

κι ολόρθη τον υψώνει, μεσιανό καδρόνι,

ψηλά, στο θόλο, στης Ειρήνης το ναό».

Αθήνα, 27 Μάη 1963 - Γιάννης Ρίτσος.

Ένα μικρό αφιέρωμα σε έναν μεγάλο Άνθρωπο !!!

ΤΖΕΝΗ ΒΑΜΒΑΚΑ